فرستنده و گیرنده های رادیویی

مقدمه

فرستنده ها و گیرنده های رادیویی روز به روز با آغاز ارتباطات بی سیم ، مورد استفاده بیشتر قرار گرفتند . به این صورت که فرستنده ها از طریق امواج رادیویی، یک سری اطلاعات را انتشار می کردند. این فرستنده ها می تواند یک ریموت کنترل یا تلفن هوشمند شما باشند. سپس از طریق گیرنده های رادیویی ، این اطلاعات به صورت امواج رادیویی دریافت می شدند . فرستنده ها و گیرنده های رادیویی معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که بنا به هر دلیلی امکان برقراری ارتباط کابلی بین نقاط سیستم وجود نداشته باشد . فرستنده و گیرنده های رادیویی در بسیاری از امور کنترلی کار ما را آسان کرده اند. از جمله این موارد می توان به کنترل روشنایی، اتوماسیون صنعتی،هوشمند سازی، سیستم های برودتی و… اشاره کرد. فرستنده و گیرنده رادیویی برای کنترل نیازمند مدارهای الکترونیکی می باشد. این مدارها تشکیل شده از دو نوع قطعات الکترونیکی و الکترومکانیکی هستند. قطعات الکترومکانیکی که بیشتر رله استفاده می شود، به طور کل می توان گفت هزینه پایینی دارند اما معایبی از جمله استهلاک بالا را شامل می شود. از قطعات الکترونیکی مورد استفاده می توان به ترانزیستور، ماسفت، ترایاک و دایاک اشاره کرد که استهلاک موجود در قطعات الکترومکانیکی را ندارند اما در عوض هزینه بیشتری را شامل می شوند. در ادامه برای بررسی کامل موارد ذکر شده با ما همراه باشید.

فرستنده و گیرنده رادیویی چیست؟

فرستنده های رادیویی یا همان ریموت ها مدارهایی هستند که اطلاعات را تبدیل به امواج رادیویی کرده و به کمک آنتن در فضا نشر می دهند. ریموت مهم ترین جزء دستگاه‌های الکترونیکی می باشند که از طریق امواج رادیویی اطلاعات را ارسال می‌کنند. ریموت ها برحسب تعداد کانال و فرکانس کاری که دارند، دسته بندی می شوند.
گیرنده های رادیویی مدارهایی هستند که امواج نشر یافته فرستنده را با کمک آنتن خود دریافت و نسبت به اطلاعات درست دریافت شده واکنش های از قبل تعیین شده نشان می دهند. گیرنده ها معمولا بر اساس نوع خروجی ، تعداد کانال خروجی و ولتاژ دسته بندی می شوند.

انواع ریموت بر حسب تعداد کانال ها

ریموت هایی که در بازار موجود هستند اکثرا 4 کانال می باشند. مدل های 8 کانال ، 12 کانال و 16 کانال در بازار موجود هستند .
انواع ریموت بر حسب فرکانس کاری
ریموت های با فرکانس های 433 و 315 مگاهرتز کاربرد بیشتری دارند و در بازار نیر فراوان تر هستند .
انواع گیرنده رادیویی بر حسب نوع خروجی
در طراحی گیرنده های رادیویی از قطعات الکترونیکی و الکترومکانیکی استفاده می شود . رله یک قطعه الکترومکانیکی می باشد که از آن در ساخت گیرنده های رله استفاد ه می شود ، وظیفه رله ها در گیرنده های صنعتی سوییچ کردن خروجی ها می باشد ، در مدار های پیشرفته تر بجای سوییچ رله از سوییچ های الکترونیکی استفاده می شود .

رله چیست؟

رله قطعه ای الکترومکانیکی می باشد که به عنوان یک کلید ساده در گیرنده های رادیویی استفاده می شود. بزرگ‌ترین تفاوت بین رله و کلید معمولی این است که می توان به وسیله جریان الکتریکی پایین کنتاکت های رله را قطع و وصل کرد. رله ها بسته به کاربرد شان انواع مختلفی دارند و می توان بر حسب ولتاژ و جریان انها را دسته بندی کرد. که از نظر جریان قابل تحمل رله ها در سوییچ و ولتاژ تحریک شان متفاومت هستند .

مزایا
1. قیمت مقرون بصرفه.
2. استفاده راحت تر
3. امکان استفاده کانال خروجی برای هر نوع جریانی از قبیل برق شهری و مستقیم(باتری ماشین، باتری موتور، شارژر ها و …).

معایب
1. عمر کوتاه در استفاده های زیاد.
2. سرعت پایین تغییر وضعیت کنتاکت ها.
3. تغییر حالت کنتاکت ها می تواند باعث ایجاد جرقه شود که به پلاتین های آن اسیب میرسد

سوئیچ الکترونیکی چیست؟

شامل انواع مختلفی از قطعات الکترونیکی می باشند از قبیل : ترانزیستور ،تریستور ، ترایاک و دایاک. سوئیچ الکترونیکی مانند رله ها با جریان الکتریکی قطع و وصل می شوند اما عمده تفاوت سوئیچ های الکترونیکی با رله، جایگزینی نیمه هادی با کنتاکت رله می باشد.

مزایا
1. سرعت بالا.
2. استهلاک بسیار پایین.
3. راندمان بالا.
4. مصرف توان بسیار پایین.
5. ایمنی در مقابل جرقه به دلیل حذف کنتاکت.
6. امکان افزایش جریان خروجی هر کانال به مقدار دلخواه .

معایب
1. هزینه بالا نسبت به رله ها
2. حساسیت بالا در اتصال کوتاه

انواع گیرنده رادیویی بر حسب تعداد کانال خروجی

گیرنده رادیویی از لحاظ تعداد کانال خروجی به دو نوع گیرنده چند کاناله و گیرنده رادیویی تک کانال تقسیم می شود.

1. گیرنده چند کانال: در این نوع ما چند کانال خروجی به صورت تجمعی داریم. مدل هایی که در بازار هستند بیشتر گیرنده 2کانال، گیرنده 4 کانال، گیرنده 6کانال، گیرنده 8 کانال، گیرنده 12 کانال و گیرنده 16 کانال می باشد.

2. گیرنده تک کانال : این نوع گیرنده که فقط یک کانال خروجی دارد همان نوع گروهی می باشد با این تفاوت که کانال ها جدا از یکدیگر هستند و می توان هریک را بر سر راه مصرف کننده قرار داد. از گیرنده های 1 کانال برای لوازمی که با فاصله زیاد از هم قرار دارند ، استفاده می شود تا سیم کشی راحت گردد.
انواع مدار گیرنده رله ای بر حسب ولتاژ تغذیه
گیرنده های رله بر حسب ولتاژ تغذیه دسته بندی می شوند . گیرنده های 12 ولت یا 24 ولت که برای راه اندازی نیاز به تغذیه جداگانه دارند و گیرنده های 220 ولت که نیاز به تغذیه اضافه ندارند که می تواند باعث صرفه جویی در سیستم کنترل از راه دور شوند ولی امکان استفاده از انها در کنترل وسایل با باطری وجود ندارد

کاربرد ها

خروجی سیستم می تواند برای امور مختلفی استفاده گردد.

از قبیل :
1. کنترل ارتفاع خودرو
2. روشن و خاموش کردن سیستم های هوا ساز
3. کنترل سیستم آبنما موزیکال
4. باز و یسته کردن درب های برقی مثل پارکینگ ها و…
5. کنترل سیستم های امنیتی مانند قفل کردن خودرو، فعال کردن آژیر خطر و…
6. کنترل سیستم نورپردازی مانند تغییر برنامه رقص نور از راه دور و…
7. کنترل سیستم های برقی صنعت مانند قطع و وصل کردن موتور های آب،فن ها و …
8. روشن و خاموش کردن کولر گازی، هیتر، هود، اجاق گاز و…
9. کنترل روشنایی

یک نمونه از کاربرد های فرستنده و گیرنده رادیویی که زیاد استفاده می شود کنترل روشنایی است. که تحت عنوان کنترل روشنایی می شناسیم. این گیرنده ها اخیرا به بازار عرضه شده . کاربرد ریموت کنترل روشنایی در مواردی می باشد که نیاز به کنترل از راه دور داریم. عمده کاربرد ریموت های کنترل روشنایی برای خاموش و روشن کردن لامپ های خانه بدون نیاز به کلید می باشد. از ریموت های کنترل روشنایی معمولا در خانه های بزرگ استفاده می شود. کاربرد مهم دیگه این ریموت ها برای افراد معلول و کسانی است که رفتن تا محل کلید برق برای آنها دشوار و سخت است .

ریموت کنترل روشنایی چیست؟

یکی از پروژه های جذاب و پرطرفدار در زمینه روشنایی ، سیستم کنترل روشنایی با ریموت کنترل است. با کمک این گیرنده ها امکان این را داریدکه لامپ ها را بصورت تکی و یا گروه خاموش و روشن کنید . مثلا شما می توانید از طریق یک ریموت کنترل4 کانال، کنترل چهار مسیر برق را در هر شرایطی انجام دهید.
سیستم های فرستنده و گیرنده رادیویی را می توان برای مصارف روشنایی بسته به نیاز به صورت 1 کانال و چند کانال استفاده کرد.گیرنده های مورد استفاده شده در صنعت روشنایی شامل گیرنده یک کانال، گیرنده دو کانال، گیرنده چهار کانال، گیرنده شش کانال، گیرنده هشت کانال، گیرنده دوازده کانال و در مواردی گیرنده 16 کانال نیز هم وجود دارد.

معایب و مزایای ریموت کنترل روشنایی

ریموت های کنترل روشنایی دارای مزایا و معایبی می باشند که از مهم ترین مزیت آن می توان به تنظیم دلخواه و بدون هیچ گونه محدودیتی برای روشنایی محیط اشاره نمود. همچنین با کمک ریموت های کنترل از راه دور، نیاز نیست تا افراد در محل موردنظر باشند و برای خاموش و روشن کردن لامپ ها به زحمت بیافتند. این ریموت ها کار را برای افراد بسیار راحت و سریع کرده است.
از معایب ریموت کنترل روشنایی می توان فقط به قیمت نه چندان بالای آن اشاره کرد و به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد از خرید این سیستم خودداری نمایند.